Page 4 - PİRAMİT EYLÜL

ÜLKEMİZDE YAŞANAN SEL BASKINLARINDAKİ EN ÖNEMLİ ETKENLERİN İNCELEMELERİ
VE ALINABİLECEK ÖNLEMLER
TRABZON / DEĞİRMENDERE ÖRNEĞİ

S e l v e t a ş k ı n o l a y l a r ı h e m ü l k e m i z d e h e m d e d ü n y a ü z e r i n d e s ı k y a ş a n a n ,
i n s a n ö l ü m l e r i n e v e c i d d i e k o n o m i k k a y ı p l a r a y o l a ç a n a f e t l e r d e n d i r . S e l ,
b i t k i l e r i n y a ğ ı ş l a r ı a l ı k o y m a v e t o p r a ğ ı n s u y u e m m e k a p a s i t e s i n i n
ü z e r i n d e m e y d a n a g e l e n ş i d d e t l i y a ğ ı ş i l e k a r v e b u z l a r ı n h ı z l ı ş e k i l d e
e r i m e s i s o n u c u m e y d a n a g e l i r . T a ş k ı n i s e y a n d e r e l e r d e n g e l e n s e l l e r i n
k ı s a s ü r e d e a n a a k a r s u y a u l a ş m a s ı y l a v a d i b o y u n c a y a t a k t a a k a n s u y u n
y ü k s e l m e s i v e n o r m a l y a t a ğ ı n a s ı ğ m a y ı p t a ş k ı n y a t a ğ ı n a v e ç e v r e s i n d e k i
t a ş k ı n d ü z l ü ğ ü n e y a y ı l m a s ı ş e k l i n d e g e r ç e k l e ş e n o l a y a d e n i l m e k t e d i r .
A s l ı n d a s e l , d o ğ a n ı n k e n d i d e n g e s i n i k o r u m a m e k a n i z m a s ı s ı n ı r l a r ı
i ç i n d e k a l d ı ğ ı s ü r e c e , n o r m a l b i r h i d r o m e t e o r o l o j i k o l a y o l a r a k k a b u l
e d i l m e k t e d i r . A n c a k ç e ş i t l i n e d e n l e r l e d o ğ a n ı n d e n g e s i n i n b o z u l m a s ı n a
OĞUZ TURALI
b a ğ l ı o l a r a k o r t a y a ç ı k a n o l u m s u z l u k l a r ı n d a e t k i s i y l e b u o l a y , z a m a n
PİRAMİT GAYRİMENKUL DEĞERLEME
VE DANIŞMANLIK A.Ş.
z a m a n b i r a f e t e d ö n ü ş e b i l m e k t e d i r . S e l a f e t i n i m e y d a n a g e t i r e n b i r ç o k
GENEL MERKEZ DENETMENİ
ŞEHİR PLANCISI
e t k e n o l m a k l a b i r l i k t e e n ö n e m l i s i , i n s a n l a r ı n d o ğ a l e k o l o j i k d e n g e y i
LİSANSLI GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANI
b o z a n t a h r i b a t l a r ı d ı r .
T a b i a t t a k i t o p r a k – s u – b i t k i a r a s ı n d a k i d o ğ a l d e n g e y i b o z u c u n i t e l i k t e k i m ü d a h a l e l e r ;
o r m a n s ı z l a ş m a , y a n l ı ş a r a z i k u l l a n ı m l a r ı h ı z l a n d ı r ı l m ı ş e r o z y o n a , e r o z y o n l a y ı p r a n a n a r a z i l e r d e
d o l a y l ı o l a r a k s e l v e t a ş k ı n a y o l a ç m a k t a d ı r . Ü l k e m i z d e 1 9 1 0 y ı l ı n d a T o k a t – B e h z a t d e r e s i n i n
t a ş m a s ı i l e 2 0 0 0 ’ e y a k ı n i n s a n ı m ı z ö l m ü ş t ü r . 1 3 T e m m u z 1 9 9 5 g ü n ü I s p a r t a / S e n i r k e n t ’ i n
g ü n e y i n d e y e r a l a n K a p ı d a ğ ü z e r i n e d ü ş e n 1 0 - 1 3 d a k i k a l ı k ş i d d e t l i b i r y a ğ ı ş ; b i r ç a m u r s e l i n e , b u
ç a m u r s e l i d e 7 4 k i ş i n i n ö l ü m ü n e y o l a ç m ı ş t ı r .

Isparta/Senirkent Sel Felaketi Zonguldak 1955 Sel Felaketi

Ü l k e m i z d e g ö r ü l e n d o ğ a l a f e t l e r i ç i n d e s e l , d e p r e m d e n s o n r a e n b ü y ü k c a n v e m a l k a y ı p l a r ı n ı n
g ö r ü l d ü ğ ü d o ğ a o l a y ı d ı r v e h e r y ı l b u a f e t t e n k a y n a k l a n a n k a y b ı n 1 0 0 . 0 0 0 . 0 0 0 A B D d o l a r ı o l d u ğ u
h e s a p l a n m ı ş t ı r . T ü r k i y e ’ d e k a y d e d i l m i ş e n y ü k s e k i k i y a ğ ı ş d e ğ e r i ; 1 9 7 1 ’ d e K e m e r ’ d e k a y d e d i l e n
4 6 9 , 9 m m ’ l i k y a ğ ı ş , d i ğ e r i d e 1 9 5 5 ’ d e Z o n g u l d a k ’ t a k a y d e d i l e n 4 3 8 . 8 m m ’ l i k y a ğ ı ş t ı r . H a v z a n ı n
t ü m ü o r m a n l a r l a k a p l ı o l a n K e m e r ’ d e e n k ü ç ü k b i r z a r a r l a k a r ş ı l a ş ı l m a m a s ı n a r a ğ m e n , o r m a n l a r ı n ı
k a y b e t m i ş v e a r a z i k u l l a n ı m ı n d a h e r t ü r l ü ç a r p ı k l ı ğ ı n y a ş a n d ı ğ ı Z o n g u l d a k ’ t a b ü y ü k f e l a k e t l e
k a r ş ı l a ş ı l m ı ş t ı r . B u i f a d e l e r d e n d e a n l a ş ı l d ı ğ ı g i b i s e l f e l a k e t i n i n y a ş a n m a s ı n d a e n ö n e m l i e t k e n
o r m a n s ı z l a ş m a v e e r o z y o n d u r .
Ü l k e m i z d e o r m a n a l a n l a r ı n d a k i e r o z y o n u d u r d u r m a y a y ö n e l i k o l a r a k e t k i l i ç a l ı ş m a l a r y a p a n
A ğ a ç l a n d ı r m a v e E r o z y o n K o n t r o l G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü ( A G M ) 1 9 4 6 – 2 0 0 5 y ı l l a r ı a r a s ı n d a 1 . 9 4 1 . 6 1 0
h e k t a r a ğ a ç l a n d ı r m a , 5 9 3 . 9 6 6 h e k t a r e r o z y o n k o n t r o l ç a l ı ş m a s ı y a p m ı ş t ı r . T ü m b u ç a l ı ş m a l a r a
r a ğ m e n 2 2 5 5 h e k t a r l ı k b o z u k v a s ı f l ı o r m a n a l a n ı n ı n y a k l a ş ı k % 1 0 ’ u h a l e n h a l i h a z ı r d a t a r ı m a l a n ı
o l a r a k k u l l a n ı l m a k t a d ı r . Ü s t e l i k b u t a r ı m a l a n l a r ı n d a m e y i l y ü k s e k o l d u ğ u n d a n e ş y ü k s e l t i
e ğ r i l e r i n e p a r a l e l o l a r a k t o p r a k i ş l e m e z o r o l d u ğ u n d a n y ö r e h a l k ı t o p r a k i ş l e m e y i e ş y ü k s e l t i
e ğ r i l e r i n e d i k o l a r a k y a p m a k t a d ı r . B u u y g u l a m a ç i z g i v e o y u n t u e r o z y o n u n u n e n ö n e m l i s e b e b i n i
o l u ş t u r m a k t a d ı r . Ü l k e m i z d e o r m a n y a d a m e r a o l m a s ı g e r e k e n , u z m a n l a r ı n “ t a r ı m a r a z i s i
o l a b i l e c e k n i t e l i k l e r e s a h i p d e ğ i l d i r ” d e d i k l e r i 6 m i l y o n h e k t a r d a n f a z l a a r a z i d e h a l e n t a r ı m
y a p ı l m a k t a d ı r . İ ş t e D e ğ i r m e n d e r e h a v z a s ı n d a k i t a r ı m a l a n l a r ı n ı n ç o ğ u b u v a s ı f t a d ı r . A r a z i v a r l ı ğ ı ,
a r a z i y e t e n e k s ı n ı f l a m a s ı n a g ö r e d o ğ r u b i r ş e k i l d e k u l l a n ı l m a y a n b u h a v z a d a m ü l k i y e t i l e i l g i l i
h i ç b i r ç a l ı ş m a y a p ı l m a m ı ş t ı r .

Pİ R A Mİ T B Ü L T E N E Y L Ü L 2 0 2 1 | 3